Pazar, Eylül 30, 2007

ABD, Irak ve Kürtler


BM, Uluslararası Devletler ve Irak’a komşu ülkelerin desteğini almadan ABD, tek başına hareket ederek, demokrasileşme ve insan hakları getirmesi adıyla, 9 Nisan 2003’ta Irak’ı işgal etti. Böylece Irak savaşı ve sonuçlarının, hem Iraklılar hem de bütün dünya açısından Saddam Hüseyin diktatörlüğünden daha kötü olduğu ortaya çıkımış, bugün ABD işgali Irak’ta tam bir kaos ortamı oluşturduğu görülmektedir. İşgalin üzerinden dört yıl geçmesine rağmen, Irak’ta henüz direniş, terör ve iç savaş sona ermiş değildir. Aksine direniş ve terör eylemleri her geçen gün daha da artmaktadır. Ayrıca bu dört yıl içerisinde Irak’ta ABD Ordusunun savaş maliyeti 400 milyar dolar olan işgal ile 700 binden fazla sivilin hayatını kaybetmesine, 3 milyon insanın ülkelerini terk ederek mülteci olmalarına neden olmuştu. ABD, Irak’ta bütün planları başarsız ve altüst olmasından sonra, Irak’tan çıkamaz hale gelmesini görünce, Irak’ı üç devlete ( Şii, Sunni ve Kürt) bölgelerine ayrırarak, üç devlete bölmeye çalışmaktadır. ABD Kongresi’nin üst kanadı senato, önde gelen Demokrat senatör Joe Biden tarafından önerilen ve Irak’ı 3 bölgeye ayrılmasını öngören, ancak bağlayıcılık taşımayan bir tasarıyı ezici çoğunlukla kabul etti. Senato genel kurulundaki oylamada tasarı, 23’e karşı 75 oyla kabul edildi. Tasarı, Irak’ın tek ülke olarak kalmasını, ancak Şii, Sünni ve Kürt bölgelerine ayrılmasını, petrol gelirlerinin denetiminin ise Bağdat yönetiminde kalmasını öneriyor. Planın mimarı Demokrat senatör Joseph Biden, kararın Irak’taki ABD askerlerinin çekilmesini sağlayacak çözüm için bir yol haritası olduğu görüşünü açıklamıştı. Beyaz Saray ise ülkede kaosu arttıracağı gerekçesiyle plana karşı çıkmasını göstermişti. Ayrıca bu plana karşı çıkan Cumhuriyetçi başkan adaylarından Sam Brownback ''Kararın büyük bir hatayla sonuçlanacağını'' açıkladı.
Bu son dönemlerde ABD, Irak’ı üçe bölme projesini gündeme getirilmesi, Irak’ta yaptığı politikanın başarsız olduğunun bir göstergesidir. Ayrıca bunun yanında Nuri Maliki hükümetinin ülkede ne kadar başarsız olduğunuda göstermektedir. Amerika Irak’taki askerlerini çekmek için Irak’ı bölmeyi bile göze aldı. Irak’taki askerlerinin çekilmesini sağlayacak Irak’ın bölünmesini çözüm olarak gösteren bir Amerikan senatörüne Beyaz Saray ise karşı olduklarını dile getirdiler. ABD eski Dışişleri Bakanı Henry Kissinger Irak’ın üçe bölünmesini önererek, ‘’Bağdat’ın şu anki yapısının ulusal uzlaşmayı sağlayamayacak olması, bu nedenle Irak’ı 3 ana bölgeye odaklanmak ve her birine teknokratik, verimli ve insancıl yönetimler kurmak olur’’ açıklamasını yapmıştı.

ABD Kongresinin üst kanadı Senato’nun çoğunluğu Irak’ın üç devlete (Kürt, Şii, Sünni) bölünmesi planının uygulamaya geçirilmesi yönünde oy kullandı. Bu plana destek veren üyeler, Irak’ta şiddetin durdurulmasının önüne geçilmesi ve Irak hükümeti siyasi taraflarla uzlaşmaya giderilmesi için bu projenin uygulanması yönündeki kararın en kısa zamanda yerine getirilmesi çağrısında bulunmuşlardı. ABD kongresinin bu kararı Kürt grupları hariç Irak hükümeti, siyasi taraflar, Arap Birliği, ve Uluslararası devletler tarafından tepkiyle karşılandı. Irak’taki siyasi partiler özellikle Arap Sunni Adnan Düleymi başkanlığındaki Irak Uzlaşma Cephesi, Irak Türkmen Cephesi, Nedim Elcabiri başkanlığındaki Şii Arap Irak Fazilet Partisi, Eyat Allavi başkanlığındaki Irak listesi, Sadır Grubu ve Tarik Elhaşimi başkanlığındaki Irak İslami Partisi, ABD kongresinin Irak’ı üçe bölme projesini şiddetle kınarken, bunun gibi kararlar Irak’ı kausa ve kötü bir siyasi duruma götüreceğini ifade etmişlerdi. Ayrıca Irak başbakanı Nuri Elmaliki, ABD kongresinin Irak’ı üç devlete bölme projesini reddederken, Irak ve bölge için büyük bir felakat olacağını ifade etmişti.
ABD Kongresinin üst kanadı Senato’nun Irak’ı bölme projesine ilgili aldığı karar, Irak’ın iç meselesine müdahalesi ve siyasi egemenliğini ihlal edilmesi anlamına gelir, ayrıca yanlış bir karar ve gerçeklerden uzak olduğunu görülmektedir. Bu karar Irak’ın siyasi ve coğrafı durumuna hiç önem vermeden kabul edilmesi halinde Irak halklarını bölmeye çalışmaktadır. Bu projenin uygulanmasında ilk olarak Irak halkı zarar görecekler, çünkü Irak ve bölgeyi tehlikleli bu duruma götürecek. Kuzey Irak’taki bazı Kürt grupları harıç bütün Irak halkı, kararı reddederken, Irak’ın toprak bütünlüğüne bağlı olduklarını yeniden vurguladılar. Bu proje ülkeyi şiddet ve savaşa sürükler, sadece bölgeler arasında değil, bir bölgede de petrol ve iktidar kavgası için savaşa neden olabilir.
Şii Birleşik Irak Ulusal Meclisi üyesi Hamit Muele, ABD kongresinin projesi, Fedralizim değil Irak’ı üç devlete bölmek projesi olduğunu açıklamıştı. Sunni Arap Irak Uzlaşma Cephesi Adnan Düleymi yaptığı açıklamasına göre, Irak hükümeti bu bölünmeye sebeptir, eğer bu bölünme yapılırsa, Coğrafya ve mezhap ilkeleri üzerine yapılır, Irak halkları, Arap Dünyası ve Uluslararası devletlerden büyük tepkile karşı karşıya kalır, biz Irak Uzlaşma Cephesi olarak, bunun gibi bütün kararlara karşıyız, bu projenin başarsız olması ve Irak bir bütün kalması için sonuna kadar mücadele yapacaklarını ifade etmişti. Ayrıca Şii Arap Irak Fazilet Partisi başkanı Nedim Elcabiri, her ne behanası ile olursa olsun Irak’ı bölme projesine şiddetle karşı olduklarını, Irak toplumları arasında Mezhep bölünmesi yoktu, bunu sadece ABD ortaya çıkarmıştı. Irak halkları bölücük değil, çünkü hepsi ayni kaderi yaşadıklarını açıklamıştı. Ayrıca eski Irak Kültür bakanı ve Kürt siyasetçisi Serbest Bamerne, Irak’ın bölme projesi gerçek değil, Irak’ı kötü bir duruma sürükler, Irak’ın üçe bölme projesini düşünmesi, ABD ve Irak hükümetinin Irak’ta başarsız olmalarının bir göstergesidir. Irak’ta Kürt, Sunnü ve Şiiler bu karara karşıdırlar. Kürtler, Irak’ın toprak birliğine bağlıdırlar ve bu proje Irak için bir kaus olacağını ifade etmişti. Irak Türkmen Cephesi yürütme kurulu üyesi ve Irak Milli Türkmen Partisi başkanı Cemal Şen, Irak’ın birliğinden ve bütünlüğünden yana olduklarını söyledi. "ABD senatosunun tavsiye niteliğinde aldığı kararla Irak'ı 3 ayrı federal bölgeye bölünmesi kararı çıktı. Yani Irak bölünmesi halinde Şii, Sünni ve Kürt bölgesi olarak ayrılması söz konusu. Biz Irak Türkmen Cephesi olarak bu kararı reddediyoruz. Biz Irak’ın birliğini ve tam bağımsızlığını istiyoruz." şeklinde ifade etti.
Burada Iraklı siyasi partiler ve sivil örgütleri, Irak’ın toprak bütünlüğünden ve birliğinden yana olduklarını açıklarken, Kürt siyasi gruplar özellikle KDP ve KYB’dan oluşan Kuzey Irak yerel yönetimi, diğer Iraklı gruplardan farklı düşündüklerini ifade ettiler, ABD kongresinin Irak’ı üçe bölme projesini resmi olarak desteklediler. Kuzey Irak bölge başkanlığından yapılan yazılı açıklamada ‘’Bu karar Irak anayasasının temellendiği maddelere uygundur. Irak için Federal bir düzen ayrılık anlamına gelmiyor. Bilakis iradi bir birliktelik anlamına geliyor. Bu da Irak’ın sorunlarının çözümü için ugun olan tek yoldur.’’ denildi. Açıklamada, ‘’Federalizm Yeni Irak’taki yapılanma içinde farklılık gözetmeksizin Irak’taki bütün bileşenlerin haklarının ve görevlerininin savunucusu olan somut bir çözüm yoludur.’’ denildi. Sözcüğün açıklamasının sonunda ‘’On yıllardır demokrasi ve özgürlüklerini elde etmek için mücade eden Kürdistan halkı Federal sistemi Irak’ın istikrarını sağlayan sebeplerden biri olarak görüyor. Bu sistem diktatör sistamin bir daha geri dönmemesinin ve Irak’ın istekler temelinde tek parça kalmasının garantisidir. Bunun içindir ki biz bu kararı içtenlikle karşılıyoruz ’’ denildi. Ayrıca Irak üçe bölünme projesine ilgili Kürdistan Demokrat Sosyalist Partisi başkanı Muhammad Haci Mahmut, Irak Kürtleri, Irak’ı üçe bölünmesini desteklediğini, bu bölünme Iraklılar için bir çözüm olacağını ifade etmişti. Bugün ortadoğu bölgesei tehlikeli bu durumla karşı karşıyadır, bu nedenle Irak üçe bölünmesi gerekiyor, BM’ın gözetimiyle Kürdistan kaderini belirlenmesi için referandomun yapılması gerektiğini ifade etmişti. Kuzey Irak Kürt parlamento başkanı Adnan Müfti ise, Irak’ın bugünkü istikrarsızlık , mezhap çatışma ve şiddetten dolayı Irak’ın üçe bölme projesi ortaya çıktığını söyledi, Irak meselesinde uzman olan kişiler, Irak üçe bölmesini iyi bir çözüm olduğunu görüyorlar, ayrıca ABD kongresinin kararında Kuzey Irak bölgesinin siyasi ve güvenlik durumunu örnek olarak verdiklerini açıklamıştı.
Ayrıca burada hangi grup Irak’ın siyasi egemenliğini desteklediğini ve toprak bütünlüğünden yana olduğunu gerçek yüzünü ortaya çıkarıldı. Neden bazı gruplar, ABD ve İngiltere tarafından Irak ile ilgili bir proje veya bir saldırı ortaya çıktığı zaman bir iç müdahale olarak değerlendirilmiyor, ama Kuzey Irak’ta yuvalanan teröristlere karşı yapılan saldırı ve tepkiler, PKK ile ilgili Irak ve Türkiye arasında yapılan ittifaklar veya Kerkük meselesi gündeme geldiği zaman, hemen bir iç meselesi olduğunu ve Irak’ın egemenliğini ihlal edildiğini iddia ederler. Buna bir örnek: Irak Ulusal Meclisinde Kürt İttifak Listesi üyesi ve eski Kürdistan Demokrat Sosyalist Partisi başkanı Dr.Mahmut Osman Sorani, Irak hükümeti ile Türk hükümeti arasında Kuzey Irak’tan PKK’nin çıkarılmasına yönelik hiç bir anlaşmanın imzalanmadığını ‘’Böyle bir anlaşmanın imzalanması Irak’ın egemenliğinin ihlali anlamına gelir. Irak’ın güvenliği ve egemenliğinin korunması gerekiyor. Irak anayasası, bu şekildeki anlaşmalara izin vermez. Eğer böyle bir anlaşma imzalanırsa bunun Kürdistan Bölgesi üzerinde olumsuz etkisi olacağını ifade etmişti. Yakın bir örnek, geçenlerde Erbil’de İranlı bir heyeti, ABD askeri tarafından tutuklandı, ayni buna benzeri geçen hafta Süleymaniye’de Ağay Ferhadi başkanlığındaki İranlı bir Ticaret heyeti, Kuzey Irak yönetimi tarafından resmi olarak davet edilmelerine rağmen, ABD ordusu tarafından kaçırıldı, bu bir devletin siyasi egemenliğinin ihlalı değil mi? Neden tepki verilmedi, neden bu bir iç mesele müdahelesi oldğunu söylenmedi. ABD askerleri yaptığı yasa dışı bir davranış değil mi di? Neden Kuzey Irak’taki hiç bir grup ses çıkarmadı, neden sessiz kaldılar. Ama Kerkük ve Türkmen haklarından ve mazlümiyetinden birisi konuştuğu zaman, hemen tepki vermeye başlarlar ve bu bir iç meselesi olduğunu iddia ederler. İşlerine geldiği zaman Irak egemenliğini ve Irak adını kullanmaya başlarlar, ama asıl stratiji projelerinde Irak’ı bölmeye çalışıyorlar, ABD ise bölgede kendi çıkarları için bu stratiji projeyi desteklemektedir.
Araştırmacı: Aydın Maruf
ITC Suriye
30 Eylül 2007
Aydinmaruf@yahoo.com