01 Ağustos 2007, ÇarşambaIrak Türkmen Cephesi (ITC) Ankara Temsilcisi Ahmet Muratlı, ortaya çıkan durumu Zaman'a değerlendirirken, "Normalleştirme yapılamadı, nüfus sayımı da gerçekleştirilemiyor.
Gelecekteki statüsüne ilişkin büyük tartışmalar yaşanan Kerkük'te nüfus sayımının gerçekleştirilememesi, yıl sonunda yapılması öngörülen referandumu tehlikeye soktu. Nüfus sayımı gerçekleştirilmeden referandumun yapılamayacağına dikkat çeken Türkmenler, referandumun tümüyle gündemden çıkarılmasından yana. Kerkük'ü, "Kürdistan'ın Kudüs'ü" olarak gören Kürtler ise nüfus sayımı takviminin kaçırılmasına tepkili. Bağdat merkezli El-Hurra Televizyonu'na konuşan Irak'ın kuzeyindeki bölgesel Kürt yönetiminin başkanı Mesud Barzani, referandumun ertelenmesi ya da uygulanmadan kaldırılmasını kabul etmeyeceklerini yinelerken, "Yasal ve anayasal yolların tıkandığından umudumuz kesilirse, başka yollara başvurmamız da doğal hakkımızdır." tehdidinde bulundu. Irak hükümetinin referandum yapılmasını sürüncemede bıraktığını öne süren Barzani, "Anayasanın referandum öngören 140'ıncı maddesi uygulanmazsa, gerçek bir iç savaş başlayacak." diye konuştu.
İngiltere'de yayınlanan The Financial Times gazetesi, Irak merkezî hükümetinin Kerkük'ün gelecekteki statüsünü belirleyecek referandum öncesinde nüfus sayımını yapamadığını, seçmen listesini hazırlayamadığını yazdı. Nüfus sayımının yapılması için 31 Temmuz (dün) tarihinin son gün olduğuna dikkat çeken gazete, "Hükümetin bu tavrı, verdiği sözleri tutup tutmayacağı konusunda soru işaretleri doğurdu." yorumunda bulundu. Yıl sonunda yapılması öngörülen referandumdan önce, Saddam Hüseyin döneminde Kerkük'ten göç ettirilenlerin geri dönmesinin sağlanması (normalleştirme süreci) ve nüfus sayımının yapılması gerekiyordu. Normalleştirme süreci tamamlanamadığı gibi nüfus sayımı da dün itibarıyla gerçekleştirilemedi. Irak Türkmen Cephesi (ITC) Ankara Temsilcisi Ahmet Muratlı, ortaya çıkan durumu Zaman'a değerlendirirken, "Normalleştirme yapılamadı, nüfus sayımı da gerçekleştirilemiyor. Bu durumda referandum yapılamaz. Buna ne Türkmenler ne Araplar ne de bir kısım Kürtler izin verir. Kerkük'te referandum yapılmamalı ve Bağdat, Basra ile birlikte Kerkük'e de 'özel statü' verilmeli. Biz normalleştirmeden, yerlerinden edilenlerin Kerkük'e dönmesinden yanayız." dedi. Muratlı, referandumu düzenleyen maddenin Irak Anayasası'ndan çıkarılması hususunun anayasa tadilatı yapacak komisyonun gündeminde olduğunu ve konunun 4 Eylül tarihinde Irak Meclisi'nin yeniden açılmasıyla gündeme geleceğini de anlattı.
Bölgedeki Türkmenlerin yanı sıra birçok Iraklı Sünni ve Şii Arap, Kerkük'ün Kürt bölgesine dahil edilmesine şiddetle karşı çıkıyor. Birçok düşünce kuruluşu referanduma karşı bu 'derin' muhalefete dikkat çekerek bunun ertelenmesi, hatta iptal edilmesin görüşünde. Ankara da işgal sonrası bölgeye binlerce Kürt ailenin yerleştirilmesiyle demografik yapının bozulduğunu belirterek erteleme istiyor.
'Silah zoruyla göç' iddiası
Anayasaya göre 31 Aralık tarihine kadar yapılması öngörülen referandumda Saddam'ın Araplaştırma politikaları öncesinde Kerkük'te yaşadığını ispat eden Iraklılar oy kullanabilecek. Bunu tespit için de 1957 ve 1971 sayımları ile tapu ve gıda karnesi gibi belgelerden yararlanılacak. Saddam döneminde bölgeye yerleştirilen ailelere, geri dönmeleri için 16 bin dolar tazminat ile gidecekleri bölgelerde toprak öneriliyor. Şimdiye kadar 16 bin ailenin tazminat karşılığında gönüllü olarak dönmeyi kabul ettiği ifade ediliyor. Ancak Sünni siyasiler, Kürtlerin Arap ailelerini, silah zoruyla bölgeyi terk etmeye zorladığını belirtiyor.
Süleyman Kurt
Zaman
Zaman
