Pazar, Eylül 04, 2005
NYT: Ne istedilerse aldılar
Ne istedilerse aldılarKürtlerin anayasa çalışmaları sırasında Sünni ve Şiilere hiçbir taviz vermediğini yazan New York Times, Kürt özerkliğinin bağımsızlığa eşdeğer olduğunu vurguladı
-ABD'nin etkin gazetelerinden New York Times, geçtiğimiz hafta parlamentodan geçirilen ve 15 Ekim'de referanduma sunulması kararlaştırılan Irak anayasa taslağını ele aldığı haber yorumda, Irak'ın gelecekteki siyasi ve hukuki yapısını belirleyen anayasada Kürtlerin yeni kazanımlar elde etmese bile Sünni ve Şiiler karşısında hiçbir taviz vermediğini, istediği her şeyi aldığını yazdı. Kürt lider Mesud Barzani'yi kastederek başlığında, "Eski asi Kürt, Irak siyasetinde elde ettiği zaferinin tadını çıkarıyor" diyen gazete, Barzani'nin Kürtlerin şimdiye kadar elde etmek için uğraştığı ne varsa hepsini anayasa taslağına koydurmayı başardığını ve Kürt bölgesine tanınan özerklik yetkilerinin bağımsızlıkla eşdeğer duruma geldiğini vurguladı. Anayasa taslağı hazırlama çalışmalarının bir bölümünün Barzani'nin Bağdat'taki malikânesinde yapıldığını hatırlatan gazete, odadaki duvarda Kürdistan Demokratik Partisi'nin (KDP) kurucusu ve Mesud Barzani'nin babası Molla Mustafa'nın portresinin asılı olmasını bir ironi olarak niteledi. Anayasa görüşmelerine katılan Sünni ve bazı Şii temsilcilerin mevcut haliyle anayasanın Irak'ın bölünmesine yol açacağına kesin olarak inandıklarını aktaran New York Times, Şii görüşmeci Vâil Abdüllatif'in, "Kürt görüşmeciler sanki bağımsız bir ülkenin temsilcisi gibi hareket ettiler. Bize başka bir ülkenin adına konuşuyormuşuz gibi davrandılar. Yani biz Irak'ta bir devlet, onlar da başka bir devlet. Bu anayasa ile Kürtlerin bağımsızlık ilan etmeleri yalnızca zaman meselesi" şeklindeki sözlerine de yer verdi. Ara istasyonGazete, anayasaya "belirli şartlar altında ayrılma hakkı" maddesi koydurmayı başaran Kürtlerin, söz konusu anayasayı "nihai bağımsızlık yolunda bir ara istasyon" olarak gördüğünü ifade etti. Yeni anayasa ile Kürtlerin pek çok federal yasayı değiştirebilecek hale geldiği ve hatta federal vergiler ile ilgili düzenlemeler yapabilecekleri belirtilirken, yeni anayasayla, Kürt bölgesel hükümetinin 1992'den bu yana kabul ettiği tüm yasaların Irak'ta geçerli olacağı vurgulandı. New York Times, bu durumun aslında Kürt bölgesinin bağımsızlığının da kabul edilmesi anlamına geldiği yorumunda bulundu.Gazete Barzani'nin ifadelerine de yer verdi. Barzani, "Son 10 yılda dünyada insanlara özgürlüklerini veren pek çok büyük gelişme oldu. Bölgemizde de benzer gelişmelerin olması beni hiç de şaşırtmaz" dedi. Gazete, Barzani'nin sözcükleri seçerken çok dikkatli olduğunu ve Amerikalı dostları ile ülkelerinde ciddi bir Kürt azınlık barındıran Türkiye ve İran gibi hasım ülkelere karşı saldırgan bir tutum sergilememeye özen gösterdiğini özellikle vurguladı. Yeni petrol ve doğalgaz yatakları Kürtlerin olacak Irak anayasa taslağı, Kürtlere tanıdığı geniş yasama yetkilerinin yanı sıra ekonomik planda da birtakım avantajlar getiriyor. Taslağa göre, Kuzey Irak'ta yeni açılacak petrol kuyuları ve keşfedilen petrol ve doğalgaz yataklarının kontrolü Kürt bölgesi yönetiminde olacak. Yeni anayasa taslağı ayrıca 60 bin kişilik peşmerge gücünün varlığını sürdürmesine izin veriyor. Kürtler Bağdat'taki merkezi hükümete sadece para, dış politika ve savunma konularında bağlı olacak. Sağlıktan çevreye uzanan pek çok konuda ise yetkiler Bağdat ile Kürtler arasında paylaşılacak. Kürtler, federal yasaların yerel yasalarla çelişmesi halinde bunları değiştirebilecek.